Kesi yeri fıtığı nedir?
Karın duvarı fıtıkları içinde insan eliyle olan fıtıklardır: Daha önce ameliyat olmuş bir hastada ameliyat yerinden çıkan fıtıklar kesi yeri fıtıklarıdır. Kesi fıtıkları, kesi yeri fıtıkları, ameliyat yeri fıtıkları hepsi aynı anlamdadır. Kesi yeri fıtıkları, ameliyat kesisinin sağlıklı iyileşmemesinin bir sonucudur. Bu nedenle kesi yeri fıtıkları eski ameliyat bölgesinden çıkarlar. Diğer karın duvarı fıtıklardan (kasık-göbek) farkı budur. Diğer fıtıklar karın duvarındaki zayıf noktalardan çıkan anatomik fıtıklardır. Halbuki kesi yeri fıtıkları ameliyat kesisi nerden yapılmışsa oradan çıkarlar. Bu nedenle onarımlarında ciddi güçlükler vardı. Kesi yeri fıtıkları, uygun şekilde onarılmazsa çok sık tekrar ederler ve kısa sürede çok büyük boyutlara ulaşabilirler.
Kesi yeri fıtıkları ilk ameliyattan sonra erken dönemde veya yıllar sonra ortaya çıkabilir. Kesi yeri fıtıkları hastaya ait nedenlerden veya ameliyata ait nedenlerden kaynaklanabilir. Ameliyat sırasında kullanılan malzemelerin veya cerrahi tekniğin yanlış seçimi ve yanlış uygulanması ameliyata ait nedenlerdir. Hastaya ait nedenler ise diyabet, anemi, kronik kalp hastalığı, kronik akciğer hastalığı, beslenme bozukluğu, kollajen doku hastalığı ve kanser gibi sistemik hastalıklar ile yara iyileşmesini bozan ilaç kullanımıdır. Aslında hastaya ait gibi duran nedenler de, bir şekilde cerrahın sorumluluğundadır. Hastanın sağlık koşullarına ve yara iyileşmesi risklerine karşı uygun onarım yapılmalıdır. Sebep ne olursa olsun kesi yeri fıtıkları, daha önceki sorun hala devam ediyormuş gibi düşünülüp, en güvenilir ve sağlam şekilde onarılmalıdır. Aksi takdirde kolayca nüks ederler.
Kesi yeri fıtıkları kısa zaman içinde çok büyük boyutlara ulaşabilir: karın duvarındaki yırtığın büyüklüğüne göre değişmekle beraber teknik olarak onarımı en zor fıtıklardır. Çok büyük fıtıklarda -örneğin çapı 15-20 cm bulan karın duvarı yırtıklarında, karın duvarını karşı karşıya getirip dikmek ve kapatmak mümkün olmaz çünkü karın duvarında yeterince adale ve yumuşak doku kalmamıştır. Bu nedenle büyük kesi yeri fıtıklarında mutlaka kompozit yamalar kullanılır.
Kesi yeri fıtıkları, kasık ve göbek fıtıkları gibi doğumsal zayıf noktalardan çıkan anatomik fıtıklardan farklıdır. Anatomik zayıflıklardan çıkan fıtıklarda yırtığın olduğu bölge çok fazla genişlemez. Anatomik olarak genişleyebileceği miktar bellidir: kasık fıtığı 2-3 cm; göbek fıtığı 3-5 cm genişlikte olur. Bu rakamlar fıtığın büyüklüğü değil, organların dışarı çıktığı yırtığın veya açıklığın büyüklüğüdür. Buna karşılık kesi yeri fıtıkları hem çok geniş açıklıklara ulaşabilir hem de birden fazla fıtıklar olabilir (peynir tarzı fıtıklar).
Çok büyük açıklığı olan kesi yeri fıtıklarının onarmadaki güçlük, dokular artık karşı karşıya gelip örtülemez. Buna zorlanması halinde kolayca yırtılıp yeniden tekrar edebilir. Ancak yamalar ile onarmak gerekir. Yamalardan önce kesi yeri fıtıklarının ameliyat ile tedavisi neredeyse imkansızdı ve hastalara korse ile idare etmeleri söylenirdi.
Peynir şeklinde birden fazla yırtık olması durumunda, bunların hepsinin onarılması gerekir. Eğer cerrahın gözünden kaçan küçük bir fıtık kalmışsa, çok kısa süre içinde buradan buradan fıtık yeniden doğar. Ameliyat öncesi karın duvarının durumunu tomografi ile kontrol etmek gerekir.
Kesi yeri fıtıklarının bir zorluğu hastalarda bulunan kronik hastalıklardır: diabet, anemi, kanser gibi hastalıklar, hastada yara iyileşmesi açısından güçlük çıkaracaktır. Nüks etmiş kesi yeri fıtıklarını ikinci kez onarmak daha da güçleşir. Bu nedenle her onarımın azami bilgi ve özenle yapılması gerekir. Kullanılacak yama doğru ve kaliteli seçilmesi, boyutların uygun olması, doğru doku katmanlara arsına konması... hepsi belli bir bilgi ve deneyim gerektirir. Bunlara dikkat edilmemesi durumunda ard arda tekrar etmiş kesi yeri fıtıkları oluşur.
Kesi yeri fıtıklarında özellikle büyük fıtıklarda dokuları karşı karşıya getirip onarmak mümkün olmadığından kompozit yama (dual mesh) yani iki taraflı meshler ile karnı kapatmak gerekir. Bu meshler yüksek teknoloji ile üretilmiş güvenilir ve inert yamalardır ancak fiyatları çok yüksek olduğundan ameliyat maliyetini yükseltirler.
Kompozit yamalar iki katlıdır. Bu yamaların bir yüzü bağırsağa yapışmasına mani olacak şekilde özel bir tabakayla kaplıdır. Bu taraf karın içinde kalacak şekilde karın içine yerleştirilir. Yüksek teknoloji ile "doku dostu olarak" üretilen (vücuta önemli bir reaksiyon yapmayan) bu yamaların kullanımı son derece güvenlidir. Bu yamaların tek dezavantajları yüksek fiyatlarıdır. “Dual layer” veya “kompozit” denilen bu yamaların fiyatları, üretildiği malzeme ve büyüklüklerine göre 500-1500 dolar arasında değişir.
Kompozit yamalar ABD veya Avrupa orijinlidir. Çok değişik biyolojik formüller ile üretilen yamalar vardır. Hastanın ihtiyacına uygun olanı seçip kullanmak gerekir.