Kesi Yeri Fıtığı Neden Olur?

Herninin oluşmasının birkaç nedeni olabilir:

Hasta İle İlgili Nedenler:

1. Yaş: İlerleyen yaş, cildin ve kasların esnekliğini kaybetmesine neden olabilir. Bu, ameliyat bölgesinin zayıflamasına yol açabilir. Ameliyat bitiminde karnı kapatmak için kullanılan dikişler dokuyu kolayca kesebilir ve dikiş yerlerinden açılır. 
2. Beslenme Durumu: Düzgün beslenmemek, yaranın iyileşmesini engelleyebilir. Genel sağlık koşullarının iyiliği için sağlıklı beslenme ne kadar önemli ise, burada sağlıklı bir yara iyileşmesi için de sağlıklı ve dengeli beslenme son derece önemlidir. 
3. Aşırı Kilo: Fazla kilo, karın içi basıncı yükseltir ve böylece ameliyat bölgesindeki baskıyı artırarak fıtık gelişme riskini arttırır.
4. Sigara: Sigara içmek, yara iyileşmesini bozar. Uzun süre boyunca düzenli sigara içmiş birisinin ameliyat sonrası yara iyileşmesine dair sorunlar yaşaması muhtemeldir. Yara iyileşmesinde yaşanan sorunlar hep fıtık oluşumu için zemin hazırlar. 
5. Kronik Hastalıklar: Diyabet ya da astım gibi sürekli rahatsızlıklar, yara iyileşmesini bozar. Ayrıca kanser nedeni ile yapılan ameliyatlarda da fıtık oluşma riski daha yüksektir. Özellikle mide barsak sistemi kanserleri ile ilerlemiş kanserler tüm sistemleri etkilediği gibi yara iyileşmesini de geciktirir hatta engeller.
6. Bazı İlaçlar: Bazı ilaçlar, özellikle bağışıklık sistemini zayıflatanlar, yaranın düzgün iyileşmesini engelleyebilir. Bu tür ilaçları kullanan hastalarda ameliyat yerini kapatırken daha fazla özenli olmak gerekir. 

Ameliyatla İlgili Nedenler:

1. Dikiş Tekniği ve Malzemesi: Ameliyat kesisinin doğru şekilde kapatılması çok önemlidir. Ameliyat yeri doğru teknikle dikilmezse, ameliyat bölgesi zayıf kalabilir ve zaman içinde buradan kesi yeri fıtıkları çıkar. Özellikle riskli hastaların ameliyat sonrası karın boşluğunun kapatılması mutlaka deneyimli cerrah tarafından özenle yapılmalıdır. Kullanılan malzemenin de uygun özellik ve kalitede olması gerekir. Greğinden ince veya kısa zamanda eriyen malzemeler ile karın kapatıldığında, hastada kesi fıtığı olabilir. 
2. Yaranın Tam Kapanmaması: Ameliyat yeri kapanırken, karın duvarı katları uygun şekilde karşı karşıya getirilmelidir. Eğer ameliyat yeri tam olarak kapatılmazsa, burada oluşacak zayıflık kesi fıtığına neden olabilir.
3. Enfeksiyon: Ameliyat sonrası erken dönemde yara bölgesinde bir enfeksiyon gelişirse, bu durum yaranın iyileşmesini zorlaştırabilir. Özellikle acil ameliyatlar örneğin akut apandisit, barsak yaralanması, kurşunlanma, bıçaklanma nedeni ile yapılan ameliyatlar sonrası yara enfeksiyonları daha sık görülür ve sonrasında kesi fıtıkları oluşma ihtimali de yüksektir.
4. Ameliyatın Yeri: Karın bölgesinin bazı yerlerinde ameliyat sonrası herni riski daha yüksektir.Özellikle karnın orta hattı adaleden zayıf ve yara iyileşmesi için daha risklidir ve kesi yeri fıtıkları çoğunlukla dikey orta hat kesilerinden sonra görülür. 

Kesi Yeri Fıtığını Önlemek Mümkün

Kesi Yeri fıtığı için yukarıda belirtilen oluşum mekanizmalarını gözden geçirince, bunlardan bazıları için önlem almak mümkün olduğu görülecektir. Eğer yapılacak ameliyatı erteleme ve en uygun zamanda yapma şansı varsa, yani acil bir ameliyat değil ise, hastanın ameliyata en uygun koşullarda girmesi sağlanabilir. Diyabet, KOAH gibi hastalıkları olan hastaların tedavisi planlanır ve ameliyata en iyi sağlık koşullarında girmesi sağlanır. Hastanın kullandığı ilaçlar arasında yara iyileşmesini ve bağışıklık sistemini bozacak ilaçlar varsa, bunların doz ayarlaması veya bir süre için kesilmesi konusunda ilgili hekimleri ile görüşmek gerekir. Sigara veya tütün kullanan hastaların ameliyattan önce buna ara vermesi istenir.

Ameliyat sırasında ortaya çıkan riskler için de ilave önlemler almak gerekir. Ameliyat sonrası yara enfeksiyon riski varsa ameliyatta veya hemen sonrasında antibiyotik kullanılmalıdır. Ameliyat tekniğine ve kesisinin yerine karar verirken mutlaka kesi yeri fıtıklarını da hatırda tutmak gerekir. Laparoskopik ameliyatlar sonrası kesi yeri fıtığı oluşma ihtimali yok denecek kadar azdır. Mümkün olan her durumda açık ameliyatlar yerine laparoskopik yani kapalı ameliyatları tercih etmek gerekir.

Kesi yeri fıtıkları bazı ameliyatlardan sonra daha sık görülür: Acil durumlarda yapılan ameliyatlar, kanser nedeni ile yapılan ameliyatlar, büyük karın ameliyatları veya bağırsak ameliyatlarından sonra fıtıki riski daha yüksektir. Riskli hastaların ameliyat sonu karın duvarının kapatılması mutlaka ameliyattaki tecrübeli cerrahlar tarafından yapılmalıdır. Kullanılan dikiş malzemesi seçiminden, dikiş tekniğine kadar eh fazla özen gösterilmelidir. Karın duvarının gücünün yetersiz olduğu temiz vakalarda karın duvarı kapatılırken fıtık yamalarından gerekirse istifade edilebilir.

Sizler bu sayfayı okurken elbet artık bir kesi yeri fıtığınız oluşmuştur. Bunların neden olduğu ve önlenip önlenemeyeceği bana çok sık sorulduğu için buraya detaylı açıklama koymak istedim.  Elbette bütün kesi yeri fıtıkların önlenebilir değildir ancak daha fazla dikkat ve özen ile eminim azaltılabilir. 

Kesi yeri fıtıkları; kasık fıtığı, göbek fıtığı gibi doğumsal zayıflıklardan çıkan anatomik fıtıklara göre bazı olumsuz özellikler taşır. Anatomik zayıflıklardan çıkan fıtıklarda yırtığın olduğu bölge çok fazla genişleyemez. Anatomik olarak genişleyebileceği miktar bellidir: kasık fıtığı 2-3 cm; göbek fıtığı 3-5 cm genişlikte olur. Bu rakamlar fıtığın büyüklüğü değil, organların deplase olduğu yırtığın veya açıklığın büyüklüğüdür. Buna karşılık kesi yeri fıtıkları hem kısa zamanda çok geniş açıklıklara ulaşabilir hem de bir den fazla fıtıklar olabilir (peynir tarzı fıtıklar).

Kesi Yeri fıtıkları başka bir deyişle ameliyat yeri fıtıklarının diğer fıtıklardan (kasık fıtığı-göbek fıtığı) en önemli farkı çok kısa zamanda dev boyutlara ulaşabilmesidir. Daha önce olduğu ameliyatta konulan dikişler bir kez açılmaya veya yırtılmaya başladığında... bozuk bir fermuar misali haftalar içinde bütün ameliyat yeri içten açılıp dev fıtıklar ortaya çıkabilir. O nedenle kesi yeri fıtığı ortaya çıktığında hiç vakit kaybetmeden uygun bir cerrahi planlanmalıdır. Kesi yeri fıtığı cerrahisinin temel prensiplerini okumak için lütfen buraya tıklayınız.